Lezing geven in Amsterdamse Academische Club
- Details
Samen met Anne van Leeuwen geef ik op 30 januari een lezing in de Amsterdamse Academische Club. Eerst geef ik een inleiding over de mondiale beweging waarin steeds meer natuur-entiteiten eigen rechten krijgen. Vervolgens introduceert Anne de Ambassade van de Noordzee. Tot slot ga ik in op de vraag, of de Noordzee een zelfstandige rechtspersoon met eigen rechten moet worden. Na afloop mogelijkheid tot dineren in de club.
Praten bij Framer Framed over rechten voor toekomstige generaties en voor natuur
- Details
Op 5 januari leid ik in Framer Framed een leesgroep waar twee teksten worden besproken. Toekomstige generaties en de natuur krijgen steeds vaker eigen rechten, maar hoe kunnen we ze representeren in ons hedendaagse, menselijke rechtssysteem? En bestaan er verschillen tussen de representatie van deze twee? Het evenement vindt plaats in een installatie van kunstenaar Sissel Marie Tonn. Voertaal is Engels, toegang is gratis, aanmelden verplicht.
Presenteren UN Geneva Forum on the Rights of Nature
- Details
Deze week sprak ik op een door OSI georganiseerde conferentie over rechten voor natuur, bij de VN in Genève. Ik ontmoette er onder andere de Zweedse Pella Thiel, die al jaren werkt aan onderzoek naar rechten voor natuur. Op haar Facebook-pagina is een filmpje te zien waarin wij met elkaar praten.
Praten over rechten voor natuur in het HEM
- Details
Zaterdag 16 november geef ik een praatje over de mondiale beweging waarin steeds meer natuur-entiteiten eigen rechten krijgen, tijdens een manifestatie georganiseerd door De Ambassade van de Noordzee in theater het HEM in Zaamdam. Een middag vol activiteiten met filosofen, kunstenaars, biologen. Ook zeer geschikt voor kinderen!
Spreken over de Noordzee als rechtspersoon
- Details
Op 11 november organiseert Pakhuis de Zwijger een avond over het visbeleid in de Noordzee. In opdracht van de Ambassade van de Noordzee voltooide ik onlangs een nog te publiceren essay over de vraag, of de Noordzee een eigen rechtspersoon moet worden. Hoofdpersoon in dit essay is een zeeforel genaamd Sam. Hierover zal ik ook op 11 november presenteren. Andere sprekers zijn onder meer Harpo 't Hart en Tjeerd de Groot.
Voor meer informatie en aanmelden, klik hier. Pakhuis de Zwijger ondervroeg mij van tevoren al over het essay, het interview is hier te lezen.
Napraten over films bij Transitiecinema Den Haag
- Details
Op 8 november praat ik in een panel na over de films "Make the World Greta Again" en "Climate Change - the Facts" bij Transitiecinema Den Haag.
Academisch publicatie over de Urgenda-zaak
- Details
Het Netherlands Yearbook of International Law 2018 is uitgekomen. Erin staat onder meer een stuk van Tim Staal en mijzelf over de klimaatzaak Urgenda. Eerder hadden wij het manuscript al beschikbaar gemaakt via research gate en SSRN.
Expert voor VN op gebied rechten voor natuur
- Details
Dankzij Femke Wijdekop ben ik sinds vandaag expert bij het VN-programma 'Harmony with Nature'. Dit programma gaat over hoe recht kan bijdragen aan een hernieuwde, meer harmonieuze relatie met de aarde. Rechten voor natuur-entiteiten zijn een belangrijk thema.
Voor meer informatie, zie de website harmonywithnatureun.org
Symposium "Discussing Climate Change with Future Generations"
- Details
Op 31 oktober vindt op de UvA een symposium plaats dat ik heb helpen organiseren. We gaan in op het thema Discussing climate change with future generations met communicatiewetenschappers, juristen en mensen uit de praktijk, onder wie de Commissioner for Future Generations van Wales, Sophie Howie. Toegang is gratis, registreren verplicht.
Voor meer informatie en aanmelden, zie de website van het Centre of Excellence ACES.
Praten over toekomstige generaties op Brainwash festival
- Details
Op het filosofie-festival Brainwash praat ik met Ruben Jacobs over de rechten van toekomstige generaties, op 26 oktober om 13:30 in theater De Brakke Grond.
Voor meer informatie en kaarten, zie de website van het Brainwash festival.
Praten over rechten voor bomen in Eye
- Details
Op zondagochtend 29 september wordt in het Eye Filminstituut de documentaire The Intelligence of Trees vertoond. Daarin onder meer wordt ingegaan op biologisch onderzoek dat aantoont hoe bomen informatie en voedingsstoffen met elkaar kunnen uitwisselen middels ondergrondse schimmelnetwerken - ze blijken sociale wezens; het bos kan gezien worden als een intelligent systeem. Na afloop praat een panel hierover door, onder leiding van Matthijs Schouten. Andere panelleden zijn Arita Baaijens, Jori Wolf, Thijs Middeldorp en ikzelf.
Voor meer informatie, klik hier.
VPRO Tegenlicht meet-up: Rechten van bomen
- Details
Kunnen bomen eigen rechten krijgen? Die vraag staat centraal tijdens een VPRO Tegenlicht-meetup op 10 september in Den Haag. Panelleden zijn Matthijs Schouten van Staatsbosbeheer en ik.
NRC over noodzaak universitair duurzaam reisbeleid
- Details
Vandaag brengt NRC een stuk over de noodzaak tot een duurzaam reisbeleid bij universiteiten.
Bij Brainwash Zomerradio praten over levensveranderend boek
- Details
Brainwash Zomerradio vroeg me welk boek mijn leven veranderd heeft. Ik vertel kort wat over "Discours sur le bonheur" (Verhandeling over het geluk) van de 18e-eeuwse filosoof Julien Offray de la Mettrie en over "De zin van het bestaan" van de 20e-eeuwse psychiater Viktor Frankl.
Opinie in Het Parool: Klimaatakkoord passeert Urgenda-uitspraken, zorgelijk voor rechtsstaat
- Details
Vandaag verschijnt in Het Parool een stuk van mijn collega Tim Bleeker en mij. Wij vinden het zorgelijk voor de rechtsstaat, dat het Nederlandse Klimaatakkoord de rechterlijke uitspraken in de Urgenda-zaak lijkt te passeren. In een rechtsstaat is iedereen aan zijn rechtsplichten gehouden, ook de overheid.
Praatje 'Van mensenrechten naar zeerechten'
- Details
Op 12 juli 2019 om 13:00 spreek ik tijdens een driedaagse manifestatie van de Ambassade voor de Noordzee, in het Humanity House te Den Haag. Ik zal het hebben over rechten voor een natuur-entiteit als de Noordzee. Kan een zee rechten krijgen? Hoe komen die er dan uit te zien?
Praten over rechten voor de Waddenzee
- Details
De Franse antropoloog Jean Chamel doet onderzoek naar rechten voor natuur en las mijn stukje over rechten voor de Waddenzee op Filosofie.nl, waarna hij mij benaderde. Samen zijn we vandaag naar de Friese plaats Moddergat gereisd om te praten met de initiatiefnemers van een motie die de gemeente Dongeradeel aannam, waarin werd opgeroepen rechten toe te kennen aan de Waddenzee. Op de foto hierboven kijken met zijn allen uit over het drooggevallen Wad.
Update 14 mei: de lokale politici hebben aangekondigd binnenkort met een nieuwe motie te komen.
Vroege Vogels Radio
- Details
Vanochtend sprak ik bij Vroege Vogels NPO radio 1 over de haalbaarheid en legitimiteit van de klimaatrechtszaak van Milieudefensie tegen Shell.
Praatje bij Jongeren Milieu Actief
- Details
Donderdag 28 maart gaf ik een praatje bij het maandelijkse event van Jongeren Milieu Actief. Ik besprak de grootste controverse rondom klimaatrechtszaken; velen vinden dat niet de rechterlijke macht, maar de politiek met oplossingen voor klimaatverandering moet komen. Na mij presenteerde Nine de Pater de klimaatrechtszaak van Milieudefensie tegen Shell.
Klimaatverplichtingen voor bedrijven
- Details
18 januari mag ik spreken op de conferentie Climate responsibilities for business op de Nijenrode Business Universiteit, georganiseerd door JustLaw. Andere sprekers zijn onder meer: hoogleraren gespecialiseerd in het onderwerp, mensen die in het bedrijfsleven aan duurzaamheid werken, of actie voeren middels rechtszaken.
Aangesloten bij No Fly Climate Sci
- Details
No Fly Climate Sci is een beweging van wetenschappers die zo min mogelijk proberen te vliegen om vervuilende uitstoot te voorkomen. Ik heb me bij dit initiatief aangesloten. Al een tijdje wil ik niet meer vliegen en reis ik, waar absoluut noodzakelijk, met de trein of de bus.
Voor meer informatie en een overzicht van alle participerende wetenschappers, klik hier.
Nieuwe mensenrechten in SPUI25
- Details
Filosofie Magazine viert het 75-jarig bestaan van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens door met verschillende rechtswetenschappers te bespreken welke mensenrechten nog ontbreken. 10 December gaan we hierover in gesprek met het publiek van SPUI25. Het wordt een interactief programma. Sprekers zijn onder meer Irena Rosenthal, Jan van de Venis en Naomi van Steenbergen. Ikzelf zal het hebben over het recht op een schone aarde en over de rechten van de natuur.
Meepraten over 'De zaak Shell' in Frascati
- Details
Op 30 november praat ik mee over de klimaatzaak van Milieudefensie tegen Shell tijdens de theatervoorstelling De zaak Shell van Anouk Nuyens en Rebekka de Wit in het Amsterdamse Frascati-theater. Ook aanwezig zijn Donald Pols, Shivant Jhagroe en Lex Bohlmeijer.
Column Filosofie - Rechten voor de Waddenzee
- Details
Voor Filosofie schreef ik een column over het voorstel van de gemeente Dongeradeel, de Waddenzee tot rechtspersoon te maken. In negen vragen en antwoorden verken ik wat dit zou betekenen. We gaan de komende tijd heel wat meer van de Waddenzee horen dan het ruisen van haar golven.
Recht op een schone aarde
- Details
Ter viering van de zeventigste verjaardag van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens vraagt Filosofie verschillende denkers welk mensenrecht volgens hen nog mist. Ik antwoord dat we zien dat het recht op een schone aarde steeds sterker wordt en dat tegelijkertijd de natuur zélf steeds vaker rechten krijgt.
SPUI25-debat over legitimiteit Urgenda-zaak
- Details
Op 6 november om 12:00 ga ik in debat met mijn collega Wiebe Hommes over de Urgenda-zaak. Hij vindt dat het Hof te ver is gegaan in zijn oordeel, dat de Nederlandse Staat een onrechtmatige daad pleegt door te weinig te doen tegen klimaatverandering. Mijns inziens is dat oordeel echter terecht en legitiem. Het debat is georganiseerd onder de paraplu van SPUI25 maar vindt plaats op de UvA.
Judgesinutopia.eu online
- Details
Judgesinutopia.eu staat online. Het is de website van het onderzoeksproject waarbinnen ik werk, Judges in Utopia - Judicial law-making in European private law. De site is gemaakt door onze onderzoeksassistent Fien de Ruiter. Er is informatie op te vinden over ons project, onze publicaties en over de vier onderzoekers die meewerken: de onderzoeksleider professor dr. Chantal Mak, de postdoc dr. Betül Kas en de twee promovendi, Anna van Duin en ikzelf.
Opinie Volkskrant: het Hof beschermt met Urgenda-arrest de democratische rechtsstaat
- Details
Vandaag vecht ik in de Volkskrant kritiek aan die is geleverd op het arrest in de klimaatzaak van Urgenda. Ik wijs op de privaatrechtelijke dimensie van het proces om te laten zien dat het Hof geen 'politiek bedrijft', zoals door eminente juristen wordt gevreesd. Nu klimaatverandering levensbedreigend is, signaleert het Hof terecht een schending van het mensenrecht op leven en een thuis.
Urgenda-uitspraak Hof schendt democratie niet
- Details
Op Filosofie.nl werd ik kort ondervraagd over de uitspraak van het Hof in de Urgenda-zaak. Doordat de uitspraak leunt op mensenrechten, kan het Hof lastig verweten worden op de stoel van de politiek te gaan zitten. In een democratische rechtsstaat zijn mensenrechten ertoe ontworpen de macht van de democratische meerderheid te beperken.
Historische uitspraak in Urgenda-zaak
- Details
Vanochtend reisde ik af naar Den Haag om te luisteren naar de uitspraak van het Hof in de klimaatzaak van Urgenda. Die was zo mogelijk nog historischer dan de beslissing in eerste aanleg. Geheel in lijn met wat ik onder andere in De Groene Amsterdammer en op filosofie.nl heb betoogd, zet de uitspraak de juridisering van het klimaatprobleem voort, die daarbij steeds sterker leunt op fundamentele rechten. Op het blog Judges in Utopia (klik) vat ik het arrest vandaag samen en onderstreep ik de allerbelangrijkste elementen.
Parool over noodzaak universitair duurzaam reisbeleid
- Details
Mijn Folia-opinie over de noodzaak van een universitair duurzaam reisbeleid krijgt een staartje in Het Parool. Journalist Khaddari zoekt uit hoeveel de Amsterdamse universiteiten uitgeven aan vliegverkeer en ondervraagt diverse betrokkenen, onder wie mij. De voorzitter van het college van bestuur van de UvA heeft me inmiddels laten weten de komende tijd een duurzaam reisbeleid 'concreet' te gaan maken.
Lees het stuk uit Parool ''Móet je vliegen naar dat congres?' hier.
Update d.d. 29 september: vandaag plaatst het Algemeen Dagblad hetzelfde stuk
Opinie Folia: Vliegensvlug een duurzaam reisbeleid graag
- Details
In Folia betoog ik dat mijn werkgever, de universiteit van Amsterdam, een duurzaam reisbeleid moet invoeren. Het is niet meer van deze tijd om wetenschappers het vliegtuig te laten pakken voor een presentatie van twintig minuten.
Toelichting op de klimaatzaak tegen de EU - op EU-Explainer
- Details
23 mei is een nieuwe klimaatzaak gestart onder de naam People's Climate Case. Deze rechtszaak is niet gericht tegen een Staat of een bedrijf, maar tegen de EU. Het EU-Hof van Justitie in Luxemburg zal erover beslissen. Op de website EU-explainer licht ik toe wat de ruim honderd pagina's tellende aanklacht behelst.
MO Magazine over luchtkwaliteit
- Details
Het Vlaamse MO Magazine schrijft over de luchtkwaliteitszaken die zich overal in Europa voordoen en interviewt daarvoor onder andere mij.
Interviewtje in JFAS Nota Bene
- Details
Een student ondervroeg me voor Nota Bene, het blad van de Amsterdamse Juridische studentenvereniging JFAS. We spraken over de mondiale revolutie aan klimaatrechtszaken.
Lees het interviewtje 'Laura Burgers over de mondiale revolutie van klimaatzaken' hier.
Column Filosofie.nl - Wat de Urgenda-zaak te maken heeft met daden uit burgerlijke ongehoorzaamheid
- Details
Over anderhalve week is de zitting van het hoger beroep in de Urgenda-zaak. Voor Filosofie.nl schreef ik een column waarin ik uitleg wat deze controversiële rechtszaak te maken heeft een actie uit burgerlijke ongehoorzaamheid: het zijn beide bijdragen aan het publieke debat die in de eerste plaats gericht zijn op het recht in plaats van op de politiek.
Duiding internationale klimaatzaken-trend in De Groene Amsterdammer
- Details
Sinds vorige week dreigt Milieudefensie met een klimaatzaak tegen Shell. Het is de zoveelste zaak in een mondiale trend. In De Groene Amsterdammer geef ik duiding aan deze wildgroei aan klimaatzaken: het enorme aantal laat zien dat het klimaatprobleem uit het politieke domein wordt getrokken.
Research Stay in Oslo
- Details
Tot en met eind juli doe ik onderzoek als Visiting Phd Candidate aan de universiteit van Oslo. Ik hoop meer te weten te komen over de klimaatzaak die is aangespannen tegen de Noorse Staat door de jeugdorganisatie Natur og Ungdom en veel te leren van onderzoekers als Beate Sjåfjell en Hans Petter Graver.
Spreker bij Tegenlicht Meetup 'Smeltend Zwitserleven'
- Details
14 maart spreek ik in Pakhuis de Zwijger tijdens de Tegenlicht meetup naar aanleiding van Britta Hosman's VPRO-documentaire 'Smeltend Zwitserleven'. Die gaat onder andere over de zaak Lliuya v RWE, waarin een boer uit Peru de energiegigant RWE voor de rechter sleept om klimaatschade vergoed te krijgen: door de opwarming van de aarde smelt een gletsjer nabij zijn stad en die opwarming is deels door RWE veroorzaakt. Ik vertel op wat voor manier deze zaak van grote betekenis kan zijn voor de legitimiteit van ons recht.
Blog over antropocentrisch recht en de berg Ben Nevis
- Details
Met enige regelmaat schrijf ik voor het blog Judges in Utopia - dat hoort bij professor C. Mak's gelijknamige onderzoeksproject, waaronder ook mijn promotie-onderzoek valt. Dit keer wijdde ik een post aan een onderwerp dat ik uitgebreid zal belichten in het vierde hoofdstuk van mijn proefschrift (verwacht begin 2020): Democratisch tot stand gekomen recht heeft een inherent antropocentrisch karakter, wat vanuit milieu-oogpunt problematisch kan zijn. De casus van de berg de Ben Nevis en de wild lawyers bieden mogelijk verandering.
Lees hier de hele post 'Anthropocentrism in European Private Law and the Case of Ben Nevis'.
Opinie Trouw 'Met een rechtszaak krijg je het klimaat op de agenda'
- Details
Vandaag in Trouw een opiniebijdrage van mijn hand getiteld Met een rechtszaak krijg je het klimaat op de agenda. Ik betoog dat het goed is voor het democratische debat om juridische procedures tegen bedrijven te starten over klimaatschade. Dit debat moet nodig gevoerd worden: We dragen allemaal bij aan klimaatverandering, maar wélke vervuiler betaalt wát eigenlijk?
In gesprek over nieuwe klimaatzaak in Frascati
- Details
Zaterdag 10 februari ben ik door theatermaaksters Anoek Nuyens en Rebekka de Wit (Tenzij je een beter plan hebt) uitgenodigd om in theater Frascati van gedachten te wisselen over een mogelijke nieuwe klimaatzaak. Verder praten mee: advocaten Phon van den Biesen en Channa Samkalden én zelfbenoemd ombudsman voor toekomstige generaties Jan van de Venis.
Voor meer informatie en kaarten, klik hier.
'Activisme via de rechter' in Wijsgerig Perspectief
- Details
Samen met Tamar de Waal schreef ik een artikel voor het filosofische blad Wijsgerig Perspectief. Deze speciale editie, onder redactie van Thijs Lijster, gaat over activisme. De Waal en ik buigen ons over activisme via de rechter. We onderzoeken, in hoeverre het recht een bron kan zijn van emancipatie en verzet, en geven richtlijnen voor activisten die onrecht aan de kaak willen stellen middels juridische procedures. We maken daarbij gebruik van het werk van de denkers Claude Lefort en Jürgen Habermas.
Kerstlezing bij Stop Ecocide
- Details
Op 20 december 2017 geef ik een kerstlezing voor de NGO Stop Ecocide. Democratische wetten krijgen vorm binnen de grenzen van de natiestaat, worden gemaakt door generaties die nu leven - en door mensen. Terwijl milieuproblemen vaak grensoverschrijdend zijn en ook toekomstige generaties en niet-menselijke wezens treffen. Ik bespreek bepaalde rechtszaken uit het Europees privaatrecht die deze impasses lijken te doorbreken.
Verleid door complotretoriek
- Details
Samen met Bram van Vulpen schreef ik een stuk over verleidelijke complotretoriek voor De Fusie. We baseren ons op de expertise die we hebben opgedaan bij het schrijven van ons boek Blikopener, waarin het onder meer gaat over complotdenkers en de macht van multinationals.
Democratie versus Moeder Aarde!?
- Details
Op 20 oktober 2017 geef ik bij Academisch-cultureel podium SPUI25 een praatje over mijn promotie-onderzoek.
Morele Multinationals - Balanceren tussen winst en geweten
- Details
In het boek Blikopener; Perspectieven van geëngageerde twintigers schreef ik mee aan drie essays - en natuurlijk aan de inleiding en de slotbeschouwing. Een van die drie essays draagt de titel Morele Multinationals; Balanceren tussen winst en geweten. Mijn mede-auteur Philip Stein en ik gaan na, waarom het zo moeilijk is multinationals verantwoordelijk te houden voor misstanden in hun productieketens. We gaan in op juridische verantwoordelijkheid - hoe is het regelgat ontstaan? Vervolgens bespreken we morele verantwoordelijkheid, die genomen lijkt te worden met maatschappelijk verantwoord ondernemen, ook wel corporate social responsibility. Zet dit zoden aan de dijk of is het slechts een PR-sausje? Als laatste suggereren we een aantal oplossingen.
Groot feest! Boekpresentatie Blikopener
- Details
Het is groot feest! 6 oktober werd Blikopener; Perspectieven van geëngageerde twintigers feestelijk gepresenteerd in de Dominicuskerk in Amsterdam. Mijn mede-auteurs Niek Bollemeijer, Hugo van Dam, Ramon Creyghton, Ernée Dercrkx, Philip Stein, Bram van Vulpen en ik waren heel verheugd dat er wel 300 mensen kwamen om de publicatie met ons te vieren.
Zie ook http://www.blikopenerboek.nl en enige echte Blikopener-facebookpagina.
Voorpublicatie uit Blikopener in De Groene Amsterdammer
- Details
Vandaag staat er in De Groene Amsterdammer een voorpublicatie uit het boek Blikopener, dat ik schreef met Niek Bollemeijer, Ramon Creyghton, Hugo van Dam, Ernée Derckx, Philip Stein en Bram van Vulpen. Het gaat om het hoofdstuk Ziek Gezond.
Hartstochtelijke liefdesbrief uit Blikopener
- Details
'Liefste! Heb je ook begrepen, wat het werkelijk betekent, dat ik je 'liefste' noem?'
Het boek Blikopener komt bijna uit.
Klik hier voor een sneak preview van de hartstochtelijke liefdesbrief die ik schreef in het boek Blikopener.